Wat kun je eraan doen – en wie is verantwoordelijk?
Schimmel in huis is een groeiend probleem. Volgens recente schattingen heeft bijna één op de drie huurwoningen in Nederland te maken met vocht- en schimmelproblemen (bron: De Woonbond). Het ziet er niet alleen vies uit, maar kan ook leiden tot serieuze gezondheidsklachten. Wat kun je er zelf aan doen – en wat mag je verwachten van je verhuurder? In sommige vochtige of slecht geventileerde woningen kan de schimmel Aspergillus fumigatus voorkomen. Deze schimmel verspreidt microscopisch kleine sporen die gemakkelijk worden ingeademd. Voor gezonde mensen levert dat meestal geen problemen op, maar bij mensen met een verminderde weerstand, astma of andere longproblemen kan blootstelling leiden tot klachten zoals hoesten, benauwdheid of allergische reacties. Omdat de schimmel goed gedijt in vochtige omgevingen, is een structurele aanpak van vocht- en ventilatieproblemen essentieel om groei te voorkomen. Gelukkig is niet iedere schimmel even risicovol: veel schimmels die in huis voorkomen zijn minder schadelijk dan A. fumigatus, al kunnen ze wel irritatie of allergische klachten veroorzaken.
Een probleem dat letterlijk aan de muren kruipt
Wie ooit zwarte plekken op de muur of het plafond heeft gezien, weet hoe hardnekkig schimmel kan zijn. “Schimmels houden van vocht en warmte,” zegt een woordvoerder van de GGD. “Zonder goede ventilatie kan het probleem zich snel verspreiden. Dat kan klachten veroorzaken als hoesten, benauwdheid en verergering van astma of allergieën.” Vooral slaapkamers en woonkamers zijn gevoelig, omdat bewoners daar veel tijd doorbrengen. In ernstige gevallen kan langdurige blootstelling leiden tot chronische luchtwegproblemen. Een zorgwekkende ontwikkeling is dat sommige bewoners uit frustratie over de kosten van elektriciteit, de mechanische ventilatie uitschakelen of de detectoren afplakken. Dit werkt echter juist averechts: doordat de lucht in huis niet meer wordt ververst, blijft de vocht hangen, stijgt de luchtvochtigheid en ontstaat er veel sneller condens op muren en plafonds. Daarmee neemt de kans op schimmel aanzienlijk toe, zelfs in woningen waar het probleem eerder nog beperkt was. Een goed werkend ventilatiesysteem is dus essentieel.
De vier V’s tegen schimmel
Gelukkig kun je zelf al veel doen om schimmel te voorkomen. Deskundigen spreken over de vier V’s tegen schimmel:
- Verwijderen – Maak schimmelplekken direct schoon met een geschikte schimmelreiniger.
- Vocht beperken – Douche kort, droog de was buiten en kook met de deksel op de pan.
- Verwarmen – Houd de woning op temperatuur, zodat vocht sneller verdampt.
- Ventileren – Laat vochtige lucht ontsnappen via roosters, open (klep)raampjes en zet mechanische ventilatie nooit uit.
Wie deze basisregels volgt, voorkomt veel ellende. Maar als de schimmel steeds terugkeert, kan er meer aan de hand zijn.
Wanneer schimmel blijft terugkomen
Blijft de schimmel terugkomen, zelfs na schoonmaken en ventileren? Dan kan er sprake zijn van
structurele oorzaken, zoals optrekkend vocht, lekkages of slechte isolatie. In dat geval ligt de
verantwoordelijkheid meestal bij de verhuurder. De verhuurder is verplicht om de woning in goede staat te houden en regelmatig te controleren. Kom je er samen niet uit, dan kun je terecht bij de GGD voor advies.
Altijd officieel melden
Heb je te maken met grote of terugkerende schimmelproblemen? Doe dan altijd een schriftelijke melding bij je verhuurder. Alleen een officiële melding zorgt ervoor dat de klacht goed kan worden afgehandeld. Reageert de verhuurder niet of onvoldoende, dan kun je terecht bij:
- de Huurcommissie
- de gemeente
- of, als laatste stap, de kantonrechter
Deze instanties kunnen beoordelen wat de oorzaak is en wie verantwoordelijk is voor het herstel.
Gezondheid en schadevergoeding
Vocht en schimmel kunnen schade veroorzaken aan meubels, kleding en zelfs de gezondheid. In sommige gevallen kan een huurder via de kantonrechter een schadevergoeding eisen als er sprake is van aantoonbare schade door gebrekkig onderhoud. Schadevergoeding wordt in de meeste gevallen pas uitgekeerd als:
- de huurder het probleem tijdig heeft gemeld,
- de verhuurder niet voldoende heeft gehandeld,
- en er bewijs is (bijvoorbeeld foto’s, een GGD-rapport of een vochtmeting).
Samen verantwoordelijk
De strijd tegen schimmel is een gedeelde verantwoordelijkheid. Huurders kunnen veel doen door goed te ventileren en te verwarmen, maar verhuurders moeten zorgen voor een woning die technisch in orde is. Zoals de GGD het samenvat: “Je kunt de ramen openzetten, maar als de muur blijft lekken, lost dat het probleem niet op.”
Meer weten?
Kijk voor tips over gezond wonen en schimmelbestrijding op GGDleefomgeving.nl of neem contact op met de gemeente.