De Nederlandse bouwsector is al decennialang ingericht op beton- en steenbouw. Architecten, aannemers en ontwikkelaars hebben kennis van deze materialen, kennen de kosten hiervan en hebben de techniek in hun vingers. Ze zijn moeilijk tot een andere bouwwijze over te halen. Maar door de problemen om door de stikstofdepositie een bouwvergunning te krijgen, kan de druk toenemen, om dat te veranderen.
Bouwen met hout
Bouwen met hout kan daar een grote rol in spelen. Het blijkt dat bij houtbouw met een goede constructie, de geluidsisolatie net zo goed kan zijn als bij betonbouw. Zelfs bij appartementen of gestapelde woningen. In Zweden, Oostenrijk en Duitsland zijn houten gebouwen met uitstekende akoestiek al jarenlang aanwezig. Houtconstructies zullen goed beschermd moeten worden om schimmel en andere aantastingen te voorkomen, maar dat is heel goed mogelijk. Ook beton kan rotten of eroderen, vraag dat maar aan de bewoners van de Lorentzflats. Betonconstructies kunnen heel lang meegaan, vaak 50–100 jaar of meer. Maar dat kunnen houten gebouwen ook, mits goed ontworpen en onderhouden. Voorbeelden uit Scandinavië en Japan bewijzen dat.
Duurzaamheid
Betonproductie is verantwoordelijk voor zo’n 8% van de wereldwijde CO₂-uitstoot. Op duurzaamheid scoort houtbouw veel beter. Hout is hernieuwbaar, slaat CO₂ op, en veroorzaakt veel minder stikstof en CO₂-uitstoot bij productie. Houtbouw is veel lichter dan beton- of staalbouw. Daardoor zijn minder zware machines nodig voor fundering en transport. Dat zorgt voor minder stikstofuitstoot tijdens de bouwfase. Prefab houten elementen worden vaak in de fabriek gemaakt en op locatie gemonteerd. Dit verkort de bouwtijd aanzienlijk, wat de totale stikstofemissie op de bouwplaats vermindert. Hout is lichter dan beton, dus vrachtwagens stoten minder stikstof uit bij het vervoeren van materialen. Ze zouden zelf elektrisch aangeleverd kunnen worden. Ook de productie van hout veroorzaakt veel minder stikstofuitstoot dan bijvoorbeeld cement of staalproductie.
Warmte-isolatie
Houtbouw biedt over het algemeen goede warmte-isolatie en in sommige gevallen zelfs betere isolatie dan traditionele bouwmaterialen zoals beton of baksteen. Door de eigenschappen van hout kan de warmte beter binnen gehouden worden in de winter en houdt het de warmte beter buiten in de zomer. Bij houtbouw (zoals houtskeletbouw) worden isolatiematerialen vaak in het skelet zelf verwerkt, waardoor een slankere wand mogelijk is met hoge isolatiewaarde. Hout reageert snel op temperatuurveranderingen en voelt warm aan, wat het comfort verhoogt, zeker in de winter. Natuurlijk zijn er ook enkele aandachtspunten: Voor optimale prestaties is aandacht voor luchtdichting en zomerse opwarming belangrijk. Maar over het algemeen biedt houtbouw goede tot uitstekende warmte-isolatie, vaak beter dan traditionele bouw, zeker als het goed ontworpen is.
Vergunning technisch
Zandvoort is omringt door Natura 2000 gebieden. Als uit de berekening blijkt dat door
houtbouw de stikstofuitstoot nihil of verwaarloosbaar is, kan een project sneller een
vergunning krijgen.
Conclusie
Groen moet de norm worden in de woningbouw. De woningbouw in Zandvoort staat voor een grote uitdaging: er is een enerzijds een groot tekort aan betaalbare woningen en anderzijds draagt de bouwsector fors bij aan de klimaat- en stikstofcrisis. Daarom is het noodzakelijk dat woningbouw niet alleen sneller, maar ook groener wordt. Hout heeft andere kwaliteiten dan beton, maar is in veel toepassingen een volwaardig en duurzamer alternatief. Zeker in woningbouw voldoet hout aan de technische eisen van vandaag, mits het project goed ontworpen is en goed wordt uitgevoerd.
Wijnand Burger